BOŞANMA

                                                                       BOŞANMA

Boşanma; anne ve babanın çeşitli sebeplerden dolayı artık bir aile olmaktan vazgeçmesi, ayrı yaşamaya karar vermesi ve bu kararı yasal yolla onaylamaları demektir. Hiç kimse boşanmak için evlenmez ancak evlendikten sonra ortaya çıkan şiddetli geçimsizlik, ailelerin aşırı müdahalesi, maddi ya da manevi sıkıntılar, taraflardan birinin ya da ikisinin psikolojik sorun ya da zayıflıkları, taraflardan birinin başka bir ilişkisinin olması gibi sebeplerle boşanmalar gerçekleşebilmektedir. Boşanma; doğum ya da ölüm gibi normal bir olay olmasa da değişen dünya düzeninde artık normallikler arasında yer almaya başlamıştır…

Peki anne babanın boşanmasından sonra çocukları ne gibi süreçler bekliyor, hangi yaş çocuğu boşanma olayından nasıl etkilenir, boşanma olayı çocuğa ne şekilde ve ne zaman söylenmelidir?

Boşanma olayından hangi yaş grubu nasıl etkilenir önce bunu paylaşalım:

1-3 yaş: bu yaştaki çocuklar boşanmanın ne demek olduğunun fazla ayrımında olmaz. Hayata yeni adapte olan, kendini ve çevreyi yeni keşfeden bir çocuk, boşanmayı normal bir şey olarak görür ya da farkına varmaz.

3-6 yaş: bu yaştaki çocuklar boşanmayı anlayabilir ancak tam olarak konuyu algılayamaz. Boşanmayı yalnızca taraflardan birinin evden ayrılması şeklinde nitelendirir.

6 ve 11 yaş: bu yaştaki çocuklar boşanmayı anlar ve en ağır travma grubudur, boşanmalardan en çok etkilenen yaş grubudur. Bu yaşta okul hayatının da başlaması ile birlikte çocuğun ebeveynden ayrılışı onda derin yaralar açabilir.

11 ve üzeri: ergenlik çağına denk gelen bu dönemde boşanma olayı daha karmaşık bir yapıda ve sebep sonuçları ile algılar ve kabullenememe, öfke nöbetleri, ebeveynlere karşı veya birine karşı cephe alma şeklinde açığa çıkabilir.

Boşanma olayının çocuk açısından 3 aşaması vardır:

1.       Boşanma kararının alınması

2.       Boşanma kararının çocuğa açıklanması

3.       Kararın uygulanışı

Bu aşamalarda anne babanın doğru tutumlarını maddeleyelim:

·         Boşanma kararının alınması aşamasında anne baba evdeki huzursuzluğu çocuğa yansıtmamalıdır.

·         Çocuk mümkünse düzeninin değişmeyeceği ebeveyne bırakılmalı ve ebeveynler bu konuda fikir birliği içerisinde olmalıdır.

·         Çocuğa kesinlikle yalan söylenmemeli (annen/baban ve ben artık evli kalmamaya ve ayrı evlerde yaşamaya karar verdik, ayrı evlerde yaşamak istememizin sebebi, anlaşamıyor olmamız ve senin zarar görmeni istememizdir, böyle hem daha iyi anlaşabileceğimize hem de daha huzurlu olacağımıza inanıyoruz) şeklinde bir açıklama yapılmalıdır.

·         Mümkünse çocuğun evi, odası, okulu, sınıfı, öğretmeni değiştirilmemelidir.

·         Evden ayrılan ebeveyn, evden bir anda değil bir haftalık süreçte yavaş yavaş ayrılmalı ve bu ayrılığı çocuğa çok acıklı bir şekilde yansıtmamalıdır.

·         Evden ayrılan ebeveyn, çocuğa her zaman kendisiyle görüşeceğini, kendi evinde de ona bir oda/yatak yapacağını, isterse bunu ikisinin birlikte yapabileceğini ve istediği zaman burada kalabileceğini söylemelidir.

·         Eğer çocuğun başka kardeşi varsa çocuk kardeşinden kesinlikle ayrılmamalıdır.

·         Boşanmanın normal bir şey olduğu çocuğa yaşına uygun bir dille anlatılmalıdır.

·         Çocuğun yanında kaldığı ebeveyn boşanmadan sonra gerekiyorsa psikolojik destek almalı ve evde bir matem havası yaratmamalıdır. Sürekli ağlayan bir anne ya da melankolik bir baba, çocuğun diğer ebeveyni suçlamasına neden olur.

·         Çocuğa boşanmanın kesinlikle kendisi ile alakalı olmadığı, bunun tamamen anne ve baba ile alakalı olduğu anlatılmalıdır. Aksi halde çocuk kendisini suçlar.

·         Çocuğun, boşanma olayından sonra özellikle ilk zamanlar evden ayrılan ebeveyn ile rahatça ve istediği zaman görüşebilmesi sağlanmalıdır.

·         Ebeveynlerden biri yeni bir evlilik düşünüyorsa boşanmanın ardından minimum 1 yıl sonra bunu çocuğa açıklamalıdır.

·         Ebeveyn evden ayrıldıktan sonra aynı gün normal hayata geçiş yapılmalıdır.

·         Ebeveyn boşanmadan sonra daha mutlu olduğunu çocuğa söylemeli veya belli etmelidir.

·         Evden ayrılan ebeveyn, çocuğu sık sık aramalı ve ona olan ilgisini azaltmamalıdır.

·         Çocukta, boşanma haberini aldıktan veya boşanma gerçekleştikten sonra öfke nöbetleri, inatçılık, asosyallik, içine kapanma, isyan, uyuşturucu-sigara gibi zararlı alışkanlık kullanımı, iştahsızlık ya da aşırı iştah, derslerinde gerileme, okul sorunu, uyku sorunu, tuvalet sorunu gibi sorunlar oluşabilir. Bunların olmaması için gerekli önlemler en baştan alınmalıdır. Eğer çocuk bunlardan birini ya da birkaçını yaşamaya başlamışsa, çocuğun yanında kalan ebeveyn, ayrılan ebeveynle hemen iletişime geçmeli ve ortak bir karar alıp, çocuğu gerekirse bir pedagoğa, psikoloğa götürmeli ve sorunu çözmelidir.

·         Evden ayrılan ebeveyn hakkında kalan ebeveyn ileri geri konuşmamalı, çocuğu kin ve nefretle doldurmamalı, ailesi hakkında kötü sözler söylememelidir.

·         Yaşı uygun çocuklar tatile, spor etkinliğine, dans etkinliğine, okul gezilerine vb yönlendirilmelidir. Bu, çocuğun yaşadıklarını hafifletmeye yardımcı olur ve kendini boşlukta hissetmekten kurtarır.

·         Çocuğun yanında kaldığı ebeveyn, boşanmadan sonra alkol, sigara, uyuşturucu gibi alışkanlıklara başlamamalıdır.

·         Boşanmadan sonra eve çocuğu rahatsız edecek arkadaşlar ya da partnerler getirilmemelidir

·         Çocuk, evden ayrılan ebeveynin ailesi ile (anneanne, babaanne, dede, hala, teyze, amca, dayı…) görüştürülmeye devam edilmelidir.

·         Çocuk boşanma sırasında kesinlikle mahkemeye götürülmemelidir.

·         Ebeveynlerden biri ayrılınca evde herhangi bir düzen değişikliğine gidilmeden normal düzen sürdürülmeye devam edilmelidir.

Derya Güneş

@cocukegitimi

dogrucocukegitimi@gmail.com