- Uykuya direnme,
- Gereğinden geç saatte uyuma,
- Uyku sırasında sık sık uyanma,
- Sabah gereğinden erken saatte uyanma,
- Kalitesiz uyku,
- Belli bir nesne ya da kişi ile uyumakta ısrar etme,
- Ağlayarak uyuma veya ağlayarak uyanma,
- Korkarak veya çığlık atarak uyanma,
- Anneye ya da babaya dokunmadan uyuyamama,
- Odada yalnız uyuyamama,
- Gereğinden fazla saat uyuma (nadiren görülür)
- En genel sebebi; çocuğun uyku mizacıdır. öncelikle annenin, çocuğunu bu konuda çok iyi tanıması gerekiyor.
- Gün içinde çocuğa yağlı, baharatlı, aşırı tatlı gıdalar yedirmek.
- Karanlık korkusu.
- Çocuğu tv olan odada uyutmak.
- Çocuğun uyuduğu odada yeşil saksı bitkileri ya da çiçek bulundurmak.
- Yatağının rahat ya da temiz olmaması.
- Çocuğun yastık, battaniye, nevresim ve yorganlarını havalandırmamak.
- Çocuğun uyuduğu kıyafetleri ya da nevresimlerini uygun olmayan deterjanlarla yıkamak.
- Çocuğun uyku kıyafetlerinin rahat, sağlıklı olmaması.
- Gün içinde çocuğa yeterince su içirmemek.
- Çocuğun belli bir odasının ya da yatağının olmaması veya bunlardayatmaya alışmaması.
- Çocuğu gürültülü ortamda uyumaya alıştırmak.
- Televizyon karşısında uyuya kalmayı alışkanlık haline getirmek.
- Evde huzursuz bir ortamın olması.
- Çocuğun kendini güvende hissetmemesi.
- Ailenin farkında olmadığı bir rahatsızlığının olması.
- Çocuğun başarılı olması için uygulanan gereksiz baskı.
- Çocuğun annesi, babası, kardeşleri, arkadaşları, öğretmeni veya bakıcısı tarafından tacize veya istismara uğraması.
- Anne babanın boşanmış olması.
- Gece geç saatlerde çikolata, pasta, çay gibi uygun olmayan gıdaların yedirilmesi.
- Gün içinde çocuğun yeterli fiziksel aktivitede bulunmasına izin verilmeyip, enerji atımının sağlanmaması.
- Kardeş kıskançlığı.
- Çocuğu sabahları çok geç saatte uyandırmak.
- Stres ( başarısızlık korkusu, içine kapanıklık, sert mizaçlı ebeveyn veya öğretmen...
Görüldüğü üzere çocuklarda uyku bozukluğuna birçok faktör sebep olabilir. Uyku sorunun düzeltilmesinde de bu faktörlerin öncelikli olarak tespiti ve yok etme çalışmaları öne çıkmalıdır.
UYKU SORUNUN DÜZELTİLMESİ İÇİN NELER YAPILABİLİR?
- Öncelikle çocuğunuzun uyku konusunda herhangi bir biyolojik sorunu\ rahatsızlığı olmadığından emin olmak için doktorunuzla görüşün. (kansızlık, gizli ateş, ağrı, diş çıkarma, pişik...)
- Çocuğunuza 6 aydan itibaren bir oda veya köşe ayarlayın. Her zaman orada uyutmayı ağlasa bile alışkanlık haline getirin.
- Çocuğun odası daima temiz kokmalı, düzenli olmalı ve her gün havalandırılmalı.
- Çocuğun yattığı nevresim takımları çocukla birlikte seçilmeli ve seveceği bir şey alınmalı.
- Çocuğun yattığı gecelikler %100 pamuk olmalı ve haftada 2 kez yıkanmalıdır.
- Çocuğun nevresim takımları, yastığı, battaniyesi haftada 1 kez mutlaka yıkanmalı, havalandırılmalıdır.
- Mümkünse her gece uyumadan önce ılık suyla banyo yaptırılmalı, bu mümkün değilse; avuç içleri, boynu, parmak araları, koltuk altı, genital bölgesi ve ayakları ılık, temiz, ıslak bezle her gece uyumadan önce nazikçe silinmelidir.
- Her gece mutlaka ama mutlaka gün içinde giydiği kıyafetler çıkartılıp, gecelikleri giydirilmelidir. Böylelikle çocuk geceliklerini giydiğinde uykuya geçişin başladığını öğrenmelidir.
- Çocuğa ne olursa olsun uykudan önce çikolata gibi enerji verecek şekerli gıdalar yedirilmemelidir. Çok ağlasa bile...
- Çocuğa uygun bir beslenme düzeni oluşturulmalıdır.
- Çocuğun yaşına göre uyku saatleri iyi bilinmelidir.
- Çocuğun yatağı çocukla birlikte hazırlanmalıdır.
- Çocuk her gün aynı saatlerde yatağa sokulmalıdır.
- "Uykuya geçiş ritüeli" belirlenmelidir. Bu şu demektir:Her gece yatmadan önce çocuğa, uyku saatinin geldiğini belli eden birtakım davranışlar sergilenmelidir. "Hadi bakalım, artık dişlerimizi fırçalayalım, duşumuzu alalım, geceliklerimizi giyelim, masalımızı okuyalım..." Bunların her gün alışkanlık haline getirilmesi zordur ama sürekli bıkmadan ağlasa bile istifinizi bozmadan yapmanız gerekir. Bir kere ağladı diye hadi bugünlük yapmayalım derseniz, birdahaki sefere daha çok ağlayacak daha çok direnecektir. O yüzden sabırla her gün aynı şeyleri yapmayı alışkanlık haline getirin.
- Yattığı odada çiçek, saksı bitkisi varsa hemen çıkartın ve uyumadan önce 5 dk bile olsa odayı havalandırın.
- Yattığı odada bilgisayar, televizyon kesinlikle bulundurmayın.
- Odasına birlikte sevimli bir gece lambası alarak karanlıktan korkmasını engelleyebilirsiniz.
- Yaşı ne kadar küçük olursa olsun, çocukla birlikte korku filmi izlenmemelidir.
- Çocuğunuza bir uyku arkadaşı alın birlikte. bu oyuncak sevimli, antibakteriyel, yumuşak ve sempatik olmalıdır. Kesinlikle pille çalışan veya kendi kendine hareket eden bir oyuncak olmamalıdır. Aksi takdirde gece aniden bir ses falan çıkarırsa çocuk çok korkar. Pelüş bir ayıcık (astım hastası çocuklara dikkat!) bunun için uygun bir oyuncaktır.
- Çocuk uykuya dalana kadar başında beklemeyin. Eğer öyle yaparsanız her uyandığında sizi yanında göremeyeceği için ağlayacak ve bir süre sonra "uyursam annem gidecek" psikolojisi oluşacaktır. (Hikaye okurken hariç)
- Gün içinde yeterli fiziksel aktivite yaptırmak dışında uykuya geçmeden önce onu yoracak aktiviteler yapmak. (örneğin basit bir yastık savaşı..)
- Evde huzurlu bir ortam yaratmak, çocuğu kavga ve tartışmalardan ne olursa olsun uzak tutmak.
- Çocuk ağlayarak uyandığı zaman sanki korkunç bir olay yaşanıyormuşçasına ortalığı ayağa kaldırmamak. Çocuk ağlayarak uyandığında ona "ne oldu" diye sormayın, sonuçta eve hayalet girip onu yemeye çalışmadı :) En fazla kabus görmüştür. Sadece çocuğun yanına gidin ve kucağınıza alıp, "Merak etme babanla ben buradayız, hadi sana bir masal anlatayım, susadın mı sana su vereyim mi, geceliklerini değiştirmek ister misin..." gibi cümlelerle dikkatini dağıtmaya çalışın. Ağlıyor diye kızmayın ve ikna etmeye çalışmayın. Sakin ve kayıtsız kalarak önce çocuğu kontrol edin (olası bir ateş ya da yaralanma durumuna karşı) daha sonra güvende hissettirin.
- Ağlıyor diye kesinlikle alıp kendi yatağınıza getirmeyin. Çünkü çocuk bunu kullanır "nasılsa annem bana kıyamıyor ağlasam beni yanında yatırır" düşüncesine girer ve her gece daha fazla ağlamaya başlar. Sizin de bu işin içinden çıkmanız gittikçe imkansız bir hal alır.
- Çocuğu her gece aynı saatte uyutmak gerekir. Aynı saatte de -istisnai durumlar hariç- uyandırmak gerekir.
- Uyku sorunu hemen hemen bütün çocuklarda yaşanan klasik bir sorundur. Bu sorunu sanki yalnızca sizin çocuğunuz yaşıyormuş gibi şikayetvari dillerle başkalarına anlatmayın hele çocuğun yanında kesinlikle anlatmayın. Çünkü bir sorunu çocuğun yanında başkalarına anlatırsanız çocuk sorunu çözmeye çalışmaz. "Bu sorun zaten var" psikolojisi ile hareket eder.
- Her gece hikaye okumayı alışkanlık haline getirin.
